کلیه و مجاری ادراری

کلیه و مجاری ادراری از جمله اعضای مهم بدن انسان هستند که نقشی حیاتی در سلامتی ایفا می‌ کنند. کلیه‌ ها مسئول تصفیه خون و دفع مواد زائد از بدن هستند. مجاری ادراری نیز مسئول جمع‌ آوری و انتقال ادرار از کلیه‌ ها به خارج از بدن هستند.

کلیه‌ ها
کلیه‌ ها دو عضو لوبیا شکل هستند که در پشت شکم، در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. هر کلیه حدود ۱۵ سانتی‌ متر طول، ۱۲ سانتی‌ متر عرض و ۶ سانتی‌ متر ضخامت دارد.
کلیه از میلیون‌ ها واحد کوچک به نام نفرون تشکیل شده‌ اند. هر نفرون مسئول فیلتر کردن خون و دفع مواد زائد از آن است.
مواد زائدی که توسط کلیه‌ دفع می‌ شوند شامل اوره، کراتینین، اسیدهای اوریک و سدیم است.

مجاری ادراری
مجاری ادراری از دو قسمت تشکیل شده است:

مجاری فوقانی ادراری شامل حالب‌ ها، مثانه و پیش آب راه است.
مجاری تحتانی ادراری فقط شامل پیش آب راه است.

حالب‌ ها دو لوله باریک می باشند که ادرار را از کلیه‌ ها به مثانه منتقل می‌ دهند. هر حالب حدود ۳۰ سانتی‌ متر طول دارد.
مثانه یک کیسه ماهیچه‌ ای است که ادرار را در خود ذخیره می‌ کند. مثانه در لگن قرار دارد و حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌ لیتر ادرار را می‌ تواند در خود نگه دارد.
پیش آب راه لوله‌ ای می باشد که مواد زائد را از مثانه به خارج از بدن منتقل می‌ نماید. پیشابراه در مردان حدود ۲۰ و در زنان حدود ۴ سانتیمتر طول دارد.

بیماری‌ کلیه و مجاری ادراری
بیماری‌ های کلیه و مجاری ادراری از جمله بیماری‌ های شایع در سراسر جهان هستند که به آنها اشاره می کنیم:

عفونت‌ های ادراری (UTIs)
سنگ کلیه
بیماری مزمن کلیوی (CKD)
سرطان کلیه
درد کلیه

علائم بیماری‌ های کلیه و مجاری ادراری بستگی به نوع آن متفاوت است. نشانه های ناشی از این بیماری شامل موارد زیر می باشد:

درد در ناحیه کمر، شکم یا پهلو
تکرر ادرار
سوزش یا درد هنگام ادرار
خون در ادرار
تهوع و استفراغ
تب
درد کلیه

پیشگیری از بیماری‌ های کلیه و مجاری ادراری
راه‌ های مختلفی برای پیشگیری این بیماری وجود دارد.

نوشیدن آب کافی
ادرار کردن منظم
داشتن رژیم غذایی سالم
پرهیز از مصرف دخانیات
کنترل فشار خون و قند خون

توضیح مختصری در مورد گزینه های بالا می دهیم:

کلیه‌ ها نقش مهمی در تنظیم فشار خون دارند. آنها هورمون رنین را تولید می‌ کنند که باعث انقباض رگ‌ های خونی و افزایش فشار خون می‌ شود. همچنین، کلیه‌ ها هورمون آلدوسترون را تولید می نمایند و باعث افزایش جذب سدیم و آب در بدن و در نتیجه افزایش فشار خون می‌ شود.

کلیه‌ مسئول تولید گلبول‌ های قرمز هستند. آنها هورمون اریتروپویتین را تولید می‌ کنند که باعث تحریک مغز استخوان برای تولید گلبول‌ های قرمز می‌ شود.

کلیه‌ در متابولیسم استخوان نقش دارند. آنها هورمون فسفاتیدیل‌ سرین را تولید کرده و باعث جذب کلسیم در بدن هستند.

سنگ کلیه
سنگ کلیه یک توده سخت و جامد است که در کلیه‌ ها تشکیل می‌ شود. سنگ کلیه می‌ تواند از مواد مختلفی تشکیل شود، از جمله کلسیم، اگزالات، فسفات و اورات.
علل تشکیل سنگ کلیه عبارتند از:

کمبود آب بدن
رژیم غذایی نامناسب
مصرف برخی داروها
برخی بیماری‌ های ارثی

علائم سنگ کلیه عبارتند از:

درد شدید در ناحیه کمر، شکم یا پهلو
تکرر ادرار
سوزش یا درد هنگام ادرار
خون در ادرار
تهوع و استفراغ

درمان سنگ کلیه به اندازه و محل سنگ بستگی دارد. سنگ‌ های کوچک ممکن است بدون درمان از بدن دفع شوند. سنگ‌ های بزرگ‌ تر نیاز به درمان‌ های پزشکی، مانند جراحی یا لیزر دارند.
بیماری مزمن کلیوی
بیماری مزمن کلیوی (CKD) یک بیماری پیشرونده است که باعث آسیب به کلیه‌ ها می‌ شود. CKD می‌ تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌ های عروقی و بیماری‌ های ارثی.
علائم CKD عبارتند از:

خستگی
ورم در دست‌، پاها و صورت
کم خونی
کمبود اشتها
حالت تهوع و استفراغ
اختلال در ادرار

CKD به نارسایی کلیه منجر می شود. نارسایی کلیه یک بیماری جدی است که در آن کلیه‌ ها قادر به انجام عملکردهای خود نیستند. این بیماری نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.

سرطان کلیه
سرطان کلیه یک بیماری نادر است که در آن سلول‌ های کلیه به طور غیرطبیعی رشد می‌ کنند. این بیماری می‌ تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله سیگار کشیدن، چاقی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص.
علائم سرطان کلیه:

درد در ناحیه کمر، شکم یا پهلو
خون در ادرار
کاهش وزن بدون دلیل
تب
لرز

درمان این بیماری به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد که شامل:

جراحی
شیمی درمانی
پرتو درمانی

در اینجا چند نکته برای مراقبت از کلیه و مجاری ادراری وجود دارد:

از پوشیدن لباس‌ های تنگ که به کلیه‌ ها فشار می‌ آورند، خودداری کنید.
از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت کلیه‌ های خود اطمینان حاصل کنید.

روش و شیوه های درمانی در طب سنتی
یکی از مهم‌ ترین راه‌ های درمان بیماری‌ های کلیه و مجاری ادراری در طب سنتی، استفاده از گیاهان دارویی است. بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص ادرارآور، ضد التهاب، ضد عفونی‌ کننده و ضد سنگ هستند که می‌ توانند به درمان این بیماری‌ ها کمک کنند. برخی از مهم‌ ترین گیاهان دارویی که در طب سنتی برای درمان این بیمار وجود دارد شامل موارد زیر است:

گزنه: گزنه دارای خاصیت ادرار آور، ضد التهاب و ضد عفونی‌ کننده است و می‌ تواند به درمان عفونت‌ های ادراری، سنگ کلیه و نارسایی کلیه کمک کند.
جعفری: جعفری نیز دارای خاصیت ادرار آور و ضدعفونی‌ کننده است که برای این بیماری مفید است
خارشتر: ادرار آور و ضد سنگ می باشد
ترب سیاه: ادرار آور و ضد سنگ کلیه است
خاکشیر: دارای خواص ادرار آوری می باشد
کاسنی: ضد التهاب است
خار خاسک: خار خاسک برای درمان این بیماری موثر هستند

سایر روش‌ های درمانی
علاوه بر گیاهان دارویی، در طب سنتی از سایر روش‌ های درمانی نیز برای درمان بیماری کلیه و مجاری ادرار استفاده می‌ شود.

حجامت
فصد
ماساژ
ورزش

توصیه‌ های غذایی
در طب سنتی، به پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای پیشگیری توجه ویژه‌ ای شده است. برخی از توصیه‌ های غذایی که در طب سنتی برای این بیماری‌ می باشند شامل:

مصرف آب فراوان: مصرف آب فراوان می‌ تواند به دفع سموم از بدن و بهبود عملکرد کلیه‌ ها کمک کند.
مصرف میوه‌ ها و سبزیجات تازه: میوه‌ها و سبزیجات تازه سرشار از مواد مغذی و آنتی‌ اکسیدان هستند
محدود کردن مصرف نمک: مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون و آسیب به کلیه‌ ها می شود.
محدود کردن مصرف پروتئین حیوانی: مصرف زیاد پروتئین حیوانی  باعث افزایش تولید اسید اوریک و تشکیل سنگ کلیه شود.